[email protected] +994 99 303 07 01

‘’VERTİTRAK’’ SİSTEMİ

Bu sistem istehsalatda şaquli quyuların qazılmasında tətbiq edilən ilk sistemdir. “Vertitrak” həcmi quyudibi mühərrikdən və  baltanın yerdəyişmə texnologiyasından və yoxlanılmış idarə olunan rotor sistemində yeni effektli güc seksiyasını birləşdirir. Belə ki, şaquli quyuda quyu divarında yatan şlamın çıxarılmasına ehtiyac yoxdur və ya qazıma kəmərinin hərəkətindən yaranan müqavimətin dəf olunmasına maili və üfüqi quyudan fərqli olaraq ehtiyac olmur. Ona görə də, “Vertitrak” sistemi qazıma kəmərinin fırladılmayan halı üçün layihələndirilib (şəkil11.6). Şaquli quyuların qazılması üçün “Xyuz-Kristensen” şirkətinin layihələndirilmiş yüksək effektli ATP baltasının əlavə olunması zamanı “Vertitrak” sisteminin effektliyi daha da arta bilər.


 Şəkil 11.6. “Vertitrak” sisteminin konfiqurasiyası



“Vertitrak” sisteminin üstünlıükləri aşağıdakılardan ibarətdir:

- quyu lüləsinin şaquliliyinin təmin olunması;

- şaquli trayektoriyaya qaytarmaq və sonrakı inhirafın qarşısını almaq üçün avtomatik korreksiya;

- quyu lüləsinin stabilliyinin artırılması.

Vaxta qənaət :

- şaquli intervalın qazılma vaxtının azaldılması;

- uzunmüddətli düzəldilmə reyslərinin olmaması.

Quyu lüləsinin vəziyyəti:

- spiral şəkilli işlənmələrin olmaması;                                

- oturmalar və alətin dönmə ehtimalının az olması;

- qazıma kəmərinin hərəkət müqavimətinin, burucu momentin, QKAH və qoruyucu kəmər ünsürlərinin yeyilməsinin az olması;

- dinamiki pərçimlənmə və QKAH-in zədələnməsinin olmaması.

Küt qazımada:

- quyu lüləsinin görüçmə riskini azaldır;

- bir özüldən çoxlu sayda quyuların qazılması.

Quyuların tamamlanmasının xüsusi layihəsi:

- diametri ciddi qorunan quyular;

- nasos avadanlıqlarının yeyilməsinin azalması;

- qoruyucu kəmərlərin asan endirilməsi və istismar prosesində az yeyilmə;

- quyu diametrinin kiçildilməsi;

- yuxarı intervallarda kəmərin ölçülərinin azalması;

- sement sərfinin azalması.

“Vertitrak” sistemi əsasən diametri 215,9 mm-dən 811 mm-ə qədər olan quyuları qazıya bilir.

“Vertitrak” sistemi “Navi-Drill Ekstrim” güc seksiyası ilə təmin olunan, hərəkət edən dayaqlar və baltanın fırladılması ilə istiqamətləndirilmiş qazıma rejimində işləyir. Baltanın yaxınlığında quraşdırılmış datçiklər zenit bucağını ölçür və müntəzəm olaraq yerin səthinə ötürür. Balta yanında yerləşdirilmiş zenit bucağı datçikləri quyu lüləsinin şaquldan uzaqlaşmasını təyin edən kimi (şəkil 11.7.a) idarə sistemi inhirafetdirici dayaqları idarə edən ötürücü daxili hidravliki nasosu aktivləşdirir (şəkil 11.7.b). Bu nasoslar ən çox maili laylı mürəkkəb şəraitdə quyu lüləsini  zenit bucağının sıfır qiymətinə qaytarmaq  və istənilən inhirafa qarşı müqavimət göstərmək üçün hər bir üç dayaqda qüvvə yaratmaq üçün hazırlanmışdır. “Vertitrak” sistemi istənilən inhiraf tendensiyasının qarşısını alır və quyunu qazıma effektivliyini azaltmadan şaquli olmağa qaytarır. Sistem quyunu zenit bucağının tələb olunan qiymətinə qaytarır və sonra qurğunun stabilləşməsi və lülənin şaquli saxlanması üçün bütün üç dayaq eyni yüklənir  (şəkil 11.7c).

Üç ədəd hərəkət edən inhirafetdirici dayaqlar baltada güclü radial inhirafetdirici qüvvə yaradır.

Hidravliki xətt nasos seksiyasından keçir və inhirafetdirici blokda nəzarət klapanı ilə birləşir.

Baltada müəyyən güc yaratmaq üçün “Vertitrak” sisteminin qüvvə seksiyası texnologiyası yaxşılaşdırılmış “Navi-Drill” quyudibi vintli həcmi mühərrik daxil edilir. Ənənəvi oxşar ölçülü quyudibi mühərriklərə nisbətən 60-100%- dən çox əlavə qüvvə yaranır, bu nazik elastomer təbəqə ilə örtülmüş frezerləndirilmiş statordan istifadə edən zaman mümkün olur.

Statorda rezinin miqdarının azalması hidravliki və mexaniki effektivliyi yaxşı təmin edir, bununla da sürtünmə və daxili qızmanı, qazıma məhlulunun kimyavi təsirini azaldır. Nəticədə “Vertitrak” sistemi yüksək davamlılıq və reys gedişinin artmasını təmin edir.

Telemetriya və pulsator zenit bucağını 0,010 qədər dəqiq ölçülməsini təmin edir və yer səthi ilə ikitərəfli əlaqə kanalı yaradır.

Turbini elektrogenerator sistemi qidalandırır. Hidravliki nasos quyu lüləsinin şaquliliyini saxlamaq üçün inhirafetdirici dayaqlarda təzyiq yaradır. 


Şəkil 11.7. “Vertitrak” sisteminin tətbiqi ilə quyu trayektoriyasının idarə olunması:

a-inklinometriya datçiklərlə qeyd olunmuş şaquldan inhiraf; b- inhirafetdirici dayaqlarla quyu lüləsinni şaquli qaytarılması; c-quyu lüləsi şaqulidir, inhirafetdirici dayaqlar neytral vəziyyətdədir.


Sistemə əlavə olaraq aşağıdakı datçiklər əlavə olunmuşdur:

- temperaturun ölçülməsi;

- qurğunun vəziyyəti (inhirafetdirici dayaqları qoşmaq və ya ayırmaq);

- elektrogeneratorun voltu;

- hidravliki sistemdə yağın təzyiqi.

Lay barəsində bütün məlumatları ilə təmin etmək üçün qazıma prosesində alətə bütövlükdə karotaj cihazı yığım halında əlavə olunur.