Metalların təsnifatı

Hər bir metal başqa metaldan öz quruluş və xassələrinə görə fərqlənir. Bir sıra əlamətlərinə görə metallar əsasən iki böyük qrupa - qara ve əlvan metallara ayrılır.

Qara metallar bozumtul qara rəngdə olub, yüksək sıxlığa (torpaq qələvi metallardan başqa) yüksək ərime temperaturuna, nisbətən yüksək bərkliyə və əksər hallarda allotropik çevrilmə qabiliyyətinə malikdirlər. Bu qrupun ən tipik nümayəndəsi dəmirdir.

Qara metallar aşağıdakı yarım qruplara bölünür:

1. Dəmir metalları qrupu - buraya dəmir, kobalt, nikel (ferromaqnit metallar) ve onlara xassəcə yaxın olan manqan aiddir. Əksər hallarda kobalt, nikel ve manqan dəmir ərintilərinə əlavə verilmək üçün istifadə edilir.

2. Yüksək ərimə temperaturlu metallar qrupu- buraya ərimə temperaturu dəmirin ərimə temperaturundan, yəni 1539°C-dən yuxarı olan metallar volfram, molibden ve s. aiddir. Bu metallar legirli poladların və xüsusi məqsəd üçün istifadə edilən ərintilərin tərkibinə qatılır.

3. Uran qrupu metalları – aktinoidlər, atom energetikasında istifade edilen ərintilərdə tətbiq edilir.

4. Az tapılan metallar qrupu - bura lantanoidlər (lantan, serium, neodim, prazeodim) ve xassələri bunlara yaxın olan ittrium ve skandium aiddir. Bu metalları ərintilərə əlavə edərək onların xassələrini yüksəltmək olur.

5. Torpaq qələvi metallar - xüsusi hallardan başqa sərbəst metallik halında tətbiq olunmurlar.

Əlvan metallar adətən qırmızı, sarı ve ağ rəngdə olub, yüksək plastikliyə, kiçik bərkliyə, dəmirə nisbətən aşağı ərimə temperaturuna malikdirlər. Bu qrupun tipik nümayendesi misdir. Əlvan metallara aiddirler:

1.Yüngül metallar- Buraya aşağı sıxlıqlı berilyum, maqnezium, alüminium daxildir.

2. Nəcib metallar- Bu qrupa gümüş, qızıl, platin, palladium iridium, rodium, osmium, rutenium və misi də aid etmək olar. Onlar korroziyaya qarşı yüksək müqavimətə malikdirlər.

3. Tezəriyən metallar-  Bunlara sink, kadmium, civə, qalay, qurğuşun, bismut, tallium, sürmə və zəif metallik xassələrə malik germanimu aid etmek olar.