Termiki proseslər
nədir?
Reaksiya zonasında yüksək temperaturlarda
(900°C-ə qədər) aparılan proseslərdir. Termiki proseslərə daxildir: termiki
krekinq və visbrekinq, piroliz, kokslaşma, bitum istehsalı, texniki karbon və
pek istehsalı.
Termiki krekinq
Termiki krekinq yüksək təzyiq (2-4 MPa) altında gedən prosesdir. Qalıq məhsullardan
(məsələn mazut), ikinci və yaxud ağır distillat fraksiyaları və eləcə də
onların qarışığından avtomobil benzinləri komponenti istehsal etməkdir.
Visbrekinq
Visbrekinq çox da yüksək olmayan
təzyiq (2MPa-qədər) və temperaturlarda gedən (500°C-ə qədər) gedən yüngül termiki
krekinq prosesidir. Prosesin təyinatı ağır neft qalıqlarından (məsələn,
qudrondan) qazan yanacağı və ya distillat məhsulu - xüsusi karbonlu materillar
istehsalı üçün xammal (məsələn pek) almaqdır. Visbrekinq bu gün inkişafda olan
proseslər kateqoriyasına daxildir, bir sıra marketinq və mövsümi-istehsal
problemlərini həll etməyə imkan yaradır.
Kokslaşma
Kokslaşma prosesinin təyinatı neft
qalıqları və onların ağır qazoyllarla qarışığının çox da yüksək olmayan 0,2-
0,3 MPa təzyiqdə termiki emalından neft koksu ilə yanaşı distillatlar (mühərrik
yanacaqları komponenti almaq üçün xammal) və eyni zamanda yağlı qazlar
almaqdır.
Piroliz
Piroliz
karbohidrogen xammalından (qazdan mayeyə qədər) yüksək temperaturlarda
(700-900°C) və yüksək olmayan təzyiqdə olefin tərkibli qaz (polimerləşmə,
alkilləşmə və neftkimya məhsulları istehsalı prosesləri üçün xammaldır)
istehsal etmək məqsədilə aparılan termiki emal prosesinin sərt formasıdır.
Texniki karbon və pek istehsalı
Texniki karbon və pek istehsalı maye
və qaz karbohidrogen xammalının (piroliz, krekinq, kokslaşma, ekstraksiya və
başqa proseslərin məhsulları) 2000°C-ə qədər temperaturlarda termiki emalıdır.
Mövcud olan soba, diffuziya və ya termiki üsulla texniki karbon (duda)
istehsalı prosesinə xammalın parçalanaraq texniki karbonun əmələ gəlməsi, duda
qaz qarışığının soyudulması və ondan dudanın tutulması, təmizlənməsi və
sonuncunun qranullaşdırılması mərhələləri daxildir.
