[email protected] +994 99 303 07 01

Seperatorlar

Seperator sözünün mənası nədir ?

Qurğunun adı "seperasiya' sözündən götürülüb , mənası "ayırmaq" , "bölmək"  deməkdir.

 

Seperatorların iş prinsipi və quruluşu

Separatorda təzyiqi kəskin aşağı saldıqda sərbəst qazla aparılan ağır karbohidrogenlərin miqdari xeyli azalır,neftin separatordan tez keçməsi zamanı isə neftdə qalan yüngül karbohidrogenlərin miqdarı çoxalır. Neft mədənlərində tətbiq olunan çoxpilləli separasiya sistemi birinci pillədə metanın, sonrakı pillələrdə isa ağır karbohidrogenlərdən ibarət olan yağlı qazın alınmasına imkan verir. Bu zaman metan qazı xüsusi ehtiyaclarn ödənilməsi və ya tələbatçıya, yağlı qaz isə sonrakı emal üçün qaz -benzin zavoduna göndərilir. Separasiya qurğularında qismən də olsa, suyun neftdən ayrılması prosesi da baș verir. Tətbiq olunan separator qurğuları cox müxtəlif olur.

 

Neft/qaz separatoru ümumiyyətlə aşağıdakı komponentlərdən ibarətdir:

  • İlkin faza ayrılması üçün əvvəlcədən ayırma zonasında/bölməsində yerləşən giriş cihazı;
  • axının paylanmasını yaxşılaşdırmaq üçün giriş komponentinin aşağı axınında maneələr;
  • Əsas faza ayrılması üçün ilkin ayırma (qravitasiya çökməsi) bölməsində yerləşən ayırma gücləndirici qurğu;
  • Kütləvi qaz axınındakı maye tərkibini daha da azaltmaq üçün qaz məkanında yerləşən duman çıxarma cihazı;
  • Maye səviyyəsini və ya interfeys səviyyəsini idarə etmək üçün müxtəlif bəndlər;
  • Maye fazanın çıxışında qazın daşınmasının qarşısını almaq üçün burulğan açarı;
  • Maye səviyyəsi/interfeys aşkarlanması və nəzarəti və s.;
  • Qaz, yağ, su çıxışı;
  • Təzyiq tənzimləyici qurğula

 

Separator buxarlandırıcı aparatın əsas gövdəsini təşkil edir. Separat geniş diametrli silindirik hissədən ibarət olub,aşağı hissəsi konusvari hazırlanır,yuxarı hissəsi isə sferik diblə qapanır.Onun aşağı hissəsində qaynadıcı kamera və damcıqaytaran yerləşir.Yuxarısında isə hidrosiklon quraşdırılır,qızdırıcı kamera özü də separatorun aşağısına bərkidilir və bundan başqa separatorla qızdırıcı kameranın aşağı ucları dövretdirici boru ilə əlaqələndirilir. Qaynadıcı kamerada alınan təkrar buxar separator boyu yuxarıya doğru hərəkət edir.Separatorun en kəsik sahəsi geniş olduğundan buxarın hərəkət sürəti çok kiçik olur ki,bu da məhlul damcılarının öz ağırlıq qüvvəsi təsiri altında çökərək təkrar buxardan ayrılması üçün şərait yaradır. Beləliklə,təkrar buxarın məhlul damcılarından 2-ci dəfə təmizlənməsi separatorun daxilində gedir.

Hidrotsiklon

Hidrotsiklon təmizləyici aparat olub ,separatorun daxilində -onun yuxarı hissəsində quraşdırılır.Hidrotsiklona təkrar buxar separatordan böyük sürətlə (20- 30 m/san )daxil olur və buxar hidrotsiklon daxilində fırlanma hərəkəti edir.Nəticədə mərkəzdənqaçma qüvvəsi yaranır.Yaranan mərkəzdənqaçma qüvvəsi təsiri altında təkrar buxar məhlul damcılarından maksimum dərəcədə təmizlənir.Beləliklə,təkrar buxarların məhlul damcılarından 3-cü dəfə təmizlənməsi hidrotsiklonda başa çatır.

 

Seperatorların bəzi növləri :

İş prinsipinə görə - qravitasiyalı, mərkəzdənqaçma (hidrotsiklonlu), jalüzlü, ultrasəsli və s.

Həndəsi formalarına görə və fəzada vəziyyətinə görə-silindrik, sferik, şaquli, horizontal və maili

İşçi təzyiqinə görə -yüksək (2,5 MPa-dan çox ), orta (0,6-2,5 MPa), aşağı (0-0,6 MPa) və vaakumlu

 

Növündən və tipindən asılı olmayaraq bütün separatorlarda texnoloji əməliyyatlara görə 4 seksiya olur: I-neftdən qazın ayrılması baş verən əsas separasiya; II-separasiya seksiyasından neftlə birlikdə aparılan qaz qabarcıqlarının ayrılması üçün nəzərdə tutulan çökdürücü; III-separatordan neftin yığılması və çıxarılması üçün nəzərdə tutulan seksiya; IV- qaz axını ilə aparılan neft damlalarını tutmaq və qazın çıxarılmasına xidmət edən və qurğunun yuxarı hissəsində yerləşən damlatutan seksiya.Separator qurğularının səmərəlilyi qazla aparılan mayenin və separasiyadan sonra neftdə qalan qazın miqdarı ilə xarakterizə olunur. Bu göstəricilər nə qədər aşağı olarsa, qurğunun səmərəliliyi o qədər çox olacaqdır.