[email protected] +994 99 303 07 01

Neftçıxarmada parafinlə mübarizə üsulları

Parafin nədir?

Parafin okeandakı pentratriokontana qədər normal quruluşa və tərkibə malik alkanların mumlu qarışığıdır. Neft aromatik, parafin və naften karbohidrogenlərdən ibarətdir. Parafin karbohidrogenləri neftdə bərk, maye və qaz hallarında tapıla bilər.

Bərk parafinlərin tərkibindən asılı olaraq nefti aşağıdakı növlərə bölmək olar:

·       Parafinli- parafinin miqdarı ümumi neftin tərkibində 6%-dən çoxdur.

·       Zəif parafinli- neftdə parafinin miqdarı 1,5%-dən 6%-ə qədərdir.

·       Parafinsiz -neftdə parafinin miqdarı 1.5% və daha az ya da heç olmur.


Yaranma səbəbi

Xam neft laydan quyuya doğru hərəkət etdikdə əhəmiyyətli təzyiq düşməsi və soyuma baş verir ki, bu da hasilatın səthində neft və qazın genişlənməsi ilə əlaqədardır. Neft axını səbəbindən axın potensialının artması da var. Bu soyutma və asfaltenlərin qütb təbiətinin elektrostatik təsirləri sayəsində onlar layda çökməyə başlaya bilərlər. Çox vaxt layda ağır karbohidrogenlərin yığılması, turşulaşdırma və ya soyuq mayeləri daxil edən digər əməliyyatlar kimi müəyyən işləmə əməliyyatları nəticəsində layın qəfil soyuması nəticəsində yaranır. Soyuq turşu və ya digər maye laya çatdıqda, layı neftin bulanıq nöqtəsindən (parafinin məhluldan çökdüyü temperatur) altında soyuda bilər. Parafin və asfalten məhluldan düşərsə, layda çökə bilər. İstehsal bərpa edildikdən sonra lay temperaturu normal mühit istiliyinə qayıdır.


Mexaniki üsullar

Ümumi olaraq mexaniki üsullarda müxtəlif bucurqadların, qazıyıcıların və mexaniki cihazların istifadəsinə əsaslanır. Bu üsulların çatışmazlıqları istifadə olunan alət və avadanlıqların yüksək dərəcədə sıradan çıxması və quyunun dib zonasının təmizlənməsi üçün onlardan istifadənin mümkünsüzlüyüdür.


Termiki üsullar

Termiki üsullarda istilik kabellərinin istifadəsini və quyuların isti su, neft və ya buxarla təmizlənməsini və temperatur mühitinə bu üsullar nəzarətə əsaslanması nəzərdə tutulur. Üsullar parafinlərin ərinməsi temperaturu əsasında formalaşdırır və parafin kristallaşma nöqtəsinin temperaturundan yüksək temperaturda əriməyə başlayır. Üsulun əhəmiyyətli həyata keçirilməsi üçün depozit zonasında yerləşən istilik mənbəyi tələb olunur. Əsas istilik mənbəyinin istilik daşıyıcıları, quyuya buxar verilməsi, quyuda istilik mənbəyinin yerləşdirilməsi, buxar hərəkət aqreqatlarından istifadə aiddir.


Kimyəvi üsullar

Kimyəvi üsullar boruların divarlarında parafinlərin çökməsinin qarşısını almaq üçün parafinləri və inhibitorları həll etməyə qadir olan xüsusi həlledicilərin istifadəsinə əsaslanır. Bu üsullar hasil edilən neftə kimyəvi birləşmələrin dozalanmasına əsaslanır ki, bu da azaldılması və ya parafinlərin əmələ gəlməsinin qarşısını alır. İnhibitorların hərəkəti maye faza ilə borunun metalı arasındakı interfeysdə baş verən adsorbsiya proseslərinə əsaslanır. Kimyəvi reagentlərin yüksək qiyməti ilə əlaqədar hazırda onların quyuya çatdırılmasında ucuz üsulların aktiv inkişafı davam edir.


Fiziki üsullar

Fiziki üsullar fiziki sahələrin(maqnit, səs vəs.) quyu hasilatına təsirinə əsaslanır. Əsas üsullara hidrodinamik, akustik, maqnit üsulları daxildir.