İqlim
dəyişiklikləri və qlobal istiləşmə, dünya üzərindəki iki böyük məsələdir ki, bu
iki məsələ bir-biri ilə əlaqəlidir. İqlim dəyişiklikləri dünya ərazisində iqlim
şəraitlərində olan dəyişiklikləri təsvir edir və bunlar geniş spektrumdakı
müxtəlif proseslər tərəfindən törədilir. Qlobal istiləşmə isə dünya üzərindəki
müxtəlif bölgələrdə və ölkələrdə olan iqtisadi, siyasi, və mədəni inkilablara
əsaslanan bir prosesdir.
İqlim Dəyişiklikləri
İqlim
dəyişiklikləri, atmosfer və okeanın müxtəlif maddələri ilə təsirlənən dünya
iqlimini dəyişdirən natural və antropogen səbəblər tərəfindən baş verir. Mühüm
iqlim dəyişiklikləri arasında:
1.
Ümumi Isınma: Dünya genişmiqyaslı olaraq isinir və bu proses iqlim
şəraitlərində dəyişikliklərə səbəb olur.
2.
Buzlanma və Qaraların Böyüklənməsi: Qar və buz bölgələri azalır və ya çatışmağa
başlayır ki, bu da deniz səviyyələrinin yüksəlməsinə və qurğunun dəyişməsinə
səbəb olur.
3.
Ekstrem Hava Şəraiti: Qlobal istiləşmə nəticəsində, kasıqlı tufanlar, quruq, və
başqa ekstrem hava hadisələri artır.
4.
Okeanlar üzündə Qırılmalar: Okeanların istiləşməsi və okean daxilində dövranın
dəyişməsi, iqlim dəyişikliklərinə böyük təsir göstərir.
Qlobal İstiləşmə
Qlobal
istiləşmə, dünya üzərində müxtəlif bölgələrdə olan siyasi, iqtisadi, və mədəni
dəyişiklikləri təsvir edir. Bu, bir ölkədə baş verən hadisələrin digər ölkələrə
təsir etməsini nümayiş etdirir və dünya təşkilatları, ölkələr arası birgə
fəaliyyət və münasibətlər kimi sahələri əhatə edir.
1.
Mülkiyyət Qarışıqlığı: Bir çox ölkədə mülkiyyət qarışıqlığı və siyasi
fərqliliklər, ölkələr və bölgələr arasında istiləşməyə səbəb ola bilər.
2.
İqtisadi Təhlükəsizlik: Bir ölkədə baş verən iqtisadi çətinliklər vəziyyət,
qlobal iqtisadi sistemə təsir edə bilər.
3.
Müstəmləkəçilik: Müstəmləkəçilik siyasəti, bir ölkənin digər ölkələrin
ərazisini əlində saxlamağa çalışması, qlobal münasibətləri təsirləyə bilər.
4. Qlobal İqtisadi Yanaşma: Qlobal iqtisadi
tənqidi hadisələr, dünya iqtisadi sistemində böyük dəyişikliklərə səbəb ola
bilər.
İqlim
dəyişiklikləri və qlobal istiləşmə, dünya üzərində yaşanan kompleks
problemlərdir və bu problemlərin həllinə üçün beynəlxalq birgə əmək tələb
olunur. İqtisadi, siyasi və elmi sahələrdə tərəfdaşlıq və tərəfdaşlığın təşviqi
bu məsələlərin qarşısının alınmasında əhəmiyyətli rolu oynayır.